نماز خواندن در اتوبوس ، هواپیما و قطار چه حکمی دارد

هنگام سفر به دلیل جابه جایی و در حرکت بودن سوالاتی در رابطه با نماز خواندن پیش می آید که در قالب احکام نماز خواند در اتوبوس ، قطار و هواپیما در ادامه خواهید خواند.

سفر، تأثیراتی در نماز دارد و احکامی در مورد نماز بر مسافر مترتب می گردد که دانستن آن برای مکلفین ضروری است. 
برخی آداب و احکام نماز مسافر را از نگاه مراجع عظام تقلید منتشر می شود :
خواندن نماز واجب در قطار و اتوبوس (در حال حرکت) جایز نیست، بلکه مسافر باید صبر کند تا قطار و اتوبوس توقف کند و مسافر پیاده شده، نماز واجب را بر روی زمین و با آرامش بدن و رو به قبله بخواند. ولی اگر نماز قضا می شود، بر مسافران واجب است که از راننده بخواهند که اتوبوس را در مکان مناسبی متوقف نماید و بر راننده اجابت درخواست آنان واجب است، اما اگر قطار یا اتوبوس توقف نمی کند، در این صورت لازم است نماز را در داخل قطار یا اتوبوس بخواند. (توضیح المسایل محشی/1/841)

حکم نماز خواندن در اتوبوس و وسایل حمل و نقل دیگر

و اما حکم نماز در هواپیما فرق می کند، زیرا بعضی از هواپیماها اتاق کوچکی به عنوان نمازخانه دارند، در این صورت چنان چه قبله قابل تشخیص بوده و بدن دارای آرامش باشد، عده ای از فقها نماز در هواپیما را اجازه می دهند. پس در این مورد باید به رساله فقها مراجعه شود. تمام آن چه آوردیم در مورد نماز واجب بود، اما نماز خواندن مستحبی در قطار و اتوبوس و هواپیما اشکال ندارد و مراعات قبله و آرامش بدن در آن حال شرط نیست. 

نماز قبل از وقت باطل است و مسافر نمی تواند به این دلیل که قطار یا اتوبوس قبل از وقت نماز حرکت می کند، نماز بخواند.

حکم کسی که نماز نمی خواند چیست

نـمـاز در لـغت به معنای پرستش, نیاز, سجود, بندگی و اطاعت, خم شـدن بـرای اظـهـار بـندگی و اطاعت و یکی از فرایض دین و عبادت مـخصوصی است که مسلمانان پنج بار در شبانه روز به جا می آورند. 
نـماز یعنی خدمت و بندگی, فرمان برداری, سر فرود آوردن و تعظیم کردن به نشانه احترام. 
نماز, داروی نسیان و وسیله ذکر خداوند است. نـمـاز, رابـطه معنوی مخلوق با خالق است. نماز یعنی دل کندن از مـادیـات و پـرواز دادن روح; یـعـنی پا را فراتر از دیدنی ها و شنیدنی ها نهادن.

حرمت ترک نماز، از انجام بسیاری از اعمال حرام سنگین تر است. چون انسان در ارتکاب بعضی از اعمال حرام، قصد بی حرمتی به خدای متعال و دین را ندارد، بلکه جنبه حیوانی انسان بر او غلبه کرده و چه بسا بعد از مبتلا شدن به فعل حرام، به شدت از خدای متعال می ترسد و توبه می کند. در حالی که رها کردن نماز، موثر از غلبه شهوات بر انسان نیست. بلکه ناشی از ضعف ایمان و بی توجهی به دستور الهی است. 

از حضرت صادق علیه الاسلام سؤال شد که چرا زانی کافر نیست ولی کسی که نماز نمی ‏گذارد کافر می ‏باشد، امام علیه الاسلام فرمود:چون زناکار برای‏ شهوت این کار را می‏ کند ولی آن کس که نماز را ترک می‏ کند برای این است که به آن اهمیت نمی ‏دهد. زناکار برای لذت دنبال زنی را می ‏گیرد و از او کامجوئی می ‏کند، ولی آن کس که نماز را ترک کرده و آن را انجام نمی ‏دهد قصدش لذت نیست بلکه فقط نظرش بی‏ اهمیت شمردن آن می ‏باشد و هر گاه کسی نظرش استخفاف باشد کافر می ‏گردد.

ترک نماز

البته این کفر تا زمانی که همراه با انکار نماز نباشد، سبب جاری شدن احکام کافر، مثل عدم طهارت، عدم پاک بودن ذبایح او و حرمت ازدواج با او و ... نمی شود. و تنها در جایی که انکار نماز به شکل انکار ضروری دین باشد، این احکام برای شخص لازم است. اما به هر حال ترک نماز، مساله ای سبک نیست. و شخص در صورتی که نسبت به نماز سهل انگاری کند، مشمول نفرین الهی می شود:

«فَوَیْلٌ لِّلْمُصَلِّینَ* الَّذینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ[ماعون/4و5] پس وای بر نمازگزارانی که در نماز خود سهل‏ انگاری می ‏کنند.» 

سهل انگاران در نماز با هم تفاوت هایی دارند، بعضی نماز را به طور کلی ترک می کنند و علت این کار مسامحه و کم اعتنایی به امور اخروی است. بعضی نماز را در بعضی اوقات ترک می کنند و آن را سبک می شمارند، بعضی نماز را انجام می دهند اما نسبت به شرایط و واجبات آن (مثل طهارت، غصبی نبودن محل و ...) بی اعتنا هستند، همه این ها با تفاوت هایشان، در نفرین الهی شریک هستند. هر چند هر کدام به میزان سهل انگاری اش در نماز، بهره ای از این قهر و غضب خواهد داشت. 

از حضرت صادق علیه الاسلام سؤال شد که چرا زانی کافر نیست ولی کسی که نماز نمی ‏گذارد کافر می ‏باشد، امام علیه الاسلام فرمود:چون زناکار برای‏ شهوت این کار را می‏ کند ولی آن کس که نماز را ترک می‏ کند برای این است که به آن اهمیت نمی ‏دهد. زناکار برای لذت دنبال زنی را می ‏گیرد و از او کامجوئی می ‏کند، ولی آن کس که نماز را ترک کرده و آن را انجام نمی ‏دهد قصدش لذت نیست بلکه فقط نظرش بی‏ اهمیت شمردن آن می ‏باشد و هر گاه کسی نظرش استخفاف باشد کافر می ‏گردد .